Viva la Republica á vinyl selur

LP útgávan av Viva la Republica skrivar føroyska hittlistasøgu hesa vikuna, sum fyrsta LP á sølulistanum í 15 ár.

 

LP’in hjá 200 er hesa vikuna komin brakandi inn á annað pláss á listanum yvir mest seldu tónleikaútgávur hjá 3’aranum. Hetta er ein søgulig hending, tí tað er fyrstu ferð í 15 ár, at ein føroysk LP er á einum hittlista yvir mest seldu útgávur.

Terji Rasmussen sendi 200 LP’ir av Terja og Føstufressum á marknaðin beint fyri jól, men hóast talan er um ein veruligan klassikara í føroyskum tónleiki, so slapp tann LP’in ikki inn á listan hjá 3’aranum.

 

Ring føroysk vika

Einans Curtain Call hjá Eminem er framman fyri Viva La Republica vinyl. Hetta er somuleiðis fyrstu ferð í fleiri mánaðar, at ein útlendsk fløga er ovast á sølulistanum. Samanumtikið er hetta ein ring vika fyri føroyska fløgusølu, tí einans tríggjar føroyskar útgávur eru á listanum.

 

Eingin Popplist ella Perlur

Mest selda fløga í seinastu viku Poppkorn er dottin niður á triðja pláss. Hjalti Skaalum eigur fløguna á tíggjunda plássi. Merkisvert er, at Popplist 4, ið hevur verið trúgv inni í toppinum av listanum er dottin heilt út. Tað sama er galdandi fyri Perlurnar hjá Dynamit, ið hevur verið á listanum, síðan hon kom út. Fløgurnar Førist hjá Páll Finnur Páll og Morning Dew hjá Høgna Lisberg, ið komu inn á listan aftur seinastu ferð eru eisini dotnar út.

 

 

Uni leggur botnin

Trummuleikandi jarðfrøðingurin Uni Árting hevur havt ein virknan leiklut í menningini av føroyskum tónleiki seinastu 14 árini. Við tíðini er Uni vorðin ein av Føroya allar bestu trummuleikarum. Á Planet Awards er hann við í fýra uppskotum til planetir.

 

Planet Awards

 

Uni Árting er fýra ferð í uppskoti til planetir fyri sítt trummuspæl í 200 og hjá Peturi Pólsyni. Fløgurnar Viva La Republica og Koma eru í uppskoti til planetina fyri bestu útgávu, 200 er í uppskoti til planetina fyri besta føroyska og Petur Pólsson fyri besta nýggja.

 

Orkumaskina

Uni er ivaleyst best kendur sum orkumaskinan í 200, sum við 200 km/t buldrar avstað. Hann er ein av Føroya bestu trummuleikarum og hevur seinastu 14 árini verið ein týdningarmikil viðleikari í menningini av føroyskum tónleiki.

 

Treskimálmur á føroyskum

Fyrstu ferð Uni var at síggja á føroyska tónleikapallinum var í treskimálmsbólkinum Oblivion. Oblivion var fyrsta føroyska boðið uppá ein bólk, ið spældi hetta slagið av tónleiki. Løgini vóru øll egin og nøkur á føroyskum. Hetta var í 1992 og var nærum óhoyrt tá, tí flest allir rokkbólkar spældu lániløg í teirri tíðini, og teir, ið skrivaðu tónleik, skrivaðu flest allir á enskum.

 

Føroyski grungebólkurin

Eftir at Uni og bassleikandi sangarin Niels Arge Galán góvust í Oblivion, ið tó helt áframm nøkur ár eftir hetta, stovnaðu teir bólkin Mold saman við Niclasi Thorsteinssýni, Kristin N. Bech og Gudmundi Helmsdal. Mold myndaði tann føroyska grunge pallin í fleiri ár, og var eitt stórt tónleikanavn í miðjum 90’árunum. Bólkurin luttók á fyrstu Prix Føroyar finaluni í 1995 og  á fyrstu Rock í Føroyum fløguni hjá TUTL í 1995. Mold gav seinni tvær fløgur út Mullich Mulli 1996 og í 1998 Sun Magnet.

 

Gimpar, hasj og helviti

Saman við Niels og bassleikaranum Mikael Blak stovnaði Uni alternativa rokkbólkin 200. Burtur úr hesum samstarvi kom í 1997 sangurin “Vit eru 200” á TUTL fløguni Rock í Føroyum 2, ein sangur sum skuldi prógva at alternativur rokkur væl kann syngjast á føroyskum. 200 flutti seg yvir í punkin og gav í 2001 fløguna “200%” út, við speirekandi fullveldispunki og sangum um gimpar, hasj og helviti. 200 luttók í Prix Føroyum í 1997 og í 2001, í 2001 eydnaðist tað at koma í finaluna.

 

Beint í upptøkuhølið

Í 1999 fór trummuleikarin í MC-Hár úr bólkinum eina viku áðrenn upptøkurnar til fløguna Burn Me skuldu byrja. Táverandi gittarleikarin í MC-Hár Niels Arge Galán ringdi beint eftir Una, ið trein inn í upptøkuhøli og spældi alíkavæl frálíkt á fløguni. Bæði Niels og Uni fóru stutt eftir burtur úr bólkinum og løgdu næstu árini alla sína orku í hjartabarnið 200.

 

 

200 til Føroya fólk

Í 2004 flutti Uni heim til Føroyar aftan á at hava verið í Danmark og lisið jarðfrøði.Tónlistarliga gjørdist 2005 árið har 200 gjørdust Føroya størsti rokkbólkur. Teir vóru føroyska høvuðsnavnið á tveimum festivalum, spældu á AME í Føroyum og í Danmark, teir vóru í Grønlandi og spældu á festivali har, umframt sera væleydnaða luttøku á íslendska festivalinum Airwaves. Teir hava havt eitt lag ovast á 15 teimum bestu í 9 vikur, hava ligið ovast á sølulistanum í fleiri vikur, og spældu á Mentanarnáttini fyri einum stúgvandi fullum SMS.

Nýggjasta fløgan hjá 200 Viva La Republica kom út í 2005. Hon hevur fingið frálík ummæli, og er vorðin fólkaogn. Tað er einki undur í, at bólkurin er í uppskoti til tvær Planet virðislønir.

 

Sniðgevi og listamaður

Uni og Niels vunnu í fjør AME virðislønina fyri snøggasta fløguhúsa fyri Viva La Republica. Teir hava samstarvað um fløguhúsar í nógv ár, og eiga nakrar av flottastu føroysku verkunum í hesari listagreinini. Teir hava innan fyri hetta økið lyft føroyska støðið sera langt upp, og eiga stóran lut í æruni fyri at føroyska fløguhúsalistin er á so høgum støði. Umframt fløguhúsar hava Uni og Niels gjørt annað grafiskt arbeiði, sum t.d. plakatir og heimasíðir. Innan fyri heimasíðulistina er Uni vorðin sera dugnaligur, og ger sera snotiligt arbeiði.

 

Uni uttan Niels

2005 gjørdist eisini árið, tá Uni veruliga byrjaði at gera um seg uttan Niels Arge Galán. Síðan fyrstu tíðina í Oblivion hava Niels og Uni spælt saman. Men í bólkinum hjá Knút Háberg Eysturstein spælir Uni og ikki Niels, tað sama er galdandi í bólkinum hjá Peturi Pólsyni. Á fløguni hjá Peturi leggur Uni trygga botnin, og er motorurin í berur fløguna fram. Uni er við árunum vorðin ein av Føroya bestu trummuleikarum.

 

Sagt um Una:

 

Niels Arge Galán um Una:
”Uni er besti trummuspælari, eg nakrantíð havi spælt við. Vit báðir hava spælt tónleik saman síðani vit vóru 14. Uni er raskasti maður, eg kenni. Hevur 2 lítlar synir, hús, bil og unnustu, er við at gerast doktari í jarðfrøði OG spælir í harðasta rokkorkestri í landinum. Eg eri sera, sera góður við Una. Hann er mín besti vinmaður.”

 

Petur Pólson um Una:
“Eg ivaðist ongantíð í, um hvør skuldi spæla trummur. Uni er ein fantastiskur trummusláðari.”

 

Útgávur har Uni Árting hevur luttikið:

Rock í Føroyum  – Ymisk (TUTL), 1995
lagið “9” við Mold

 

Mullich Mulli – Mold (TUTL), 1996

 

Rock í Føroyum 2 – Ymisk (TUTL), 1997
Lagið “Vit eru 200” við 200

 

Sun Magnet – Mold (TUTL),  1998

 

Burn me – MC-Hár (3’arin), 1999

 

TUTL 2000 Rock/Pop – Ymisk (TUTL), 2000
[a’u:ga] – Mold

Prix Føroyar 2001 – Ymisk (3’arin)
Um tú ikki ert við uppá loysing, so ert tú skíti klikkaður – 200
Edmund – 200
Jóannes – 200

 

200% – 200 (TUTL), 2001

 

TUTL 25 ár Live (TUTL), 2002
Drive Me Over – Mold
Punkurin frá helviti 2 – 200

 

Viva La Republica – 200 (TUTL), 2005

 

Petur Pólson – Koma (TUTL), 2005

 

Popplist 4 (3’arin og TUTL), 2005
Musclemanblað – 200

 

Muscleman-Blað var ársins lag á 15 teimum bestu.

Tá allar 15 tær bestu sendingarnar vóru taldar upp var tað lagið Muscleman-Blað, ið var ársins hittlag á 15 teimum bestu.

 

Gamlaárskvøld gjørdi 15 tær bestu verturin Tummas Gudmundsen upp, hvørji løg vóru tey 20, ið høvdu klárað seg best á føroyska hittlistanum.

 

Lagið Muscleman-Blað lá 9 vikur ovast á 15 teimum bestu, hetta var longri enn nakar annar, og var við til at gera samlaða stigatalið hjá 200 lagnum hægri enn hjá øllum hinum løgunum, ið kappaðust á 15 teimum bestu. Muscleman-Blað hjá 200 fekk 208 stig, tað er 11 stig meira enn Forever And Beyond hjá Makrel og Herbergið hjá Páll Finnur Páll á deildum øðrum plássi.

 

Nephew og lagið En Wannabe Darth Wader liggur á triðja plássi, sum ovasta útlendska lag. Meðan vágasoundið hjá Orkestriiinum Her Vestriii megnar at taka fimta pláss.

 

Felags fyri øll fimm tey ovastu løgini á listanum er, at tey fullu fyri tíðaravmarkingini, ið er á 15 teimum bestu. Fyri at tryggja at bert nýggjur tónleikur er á listanum, verður eitt lag tikið av listanum, tá tað hevur verið 15 vikur inni. Tí er ikki gott at vita, hvussu raðfylgjan hevði verið, um løgini sluppu at royna seg líka leingi, sum lurtarin ynskti at hava tey á listanum. Heili 13 løg eru fallin fyri hesi tíðaravmarking.

 

Í útvarpsárinum 2005 hava verið 47 sendingar av 15 teimum bestu. Í hesum sendingum hava 235 løg roynt seg sum eykaløg, av teimun eru 129 komin inn á listan.  Av teimum 235 løgunum, ið hava verið eykaløg, hava 48 verið føroysk og 34 av hesum eru komin inn á listan.

 

14 ymisk løg hava ligið á ovastu rók í farna ári. Muscleman-Blað er eisini ovast á hesum lista við 9 vikum, Green Day og Boulevard Of Broken Dreams er á 2. plássi við 6 vikum ovast, síðan kemur Herbergið hjá Páll Finnur Páll við 5 vikum ovast og Delta Goodrem & Brian Mcfadden við Almost Here ovast í 4 vikur. 13 av teimum 14 løgunum, sum hava ligið ovast eru í topp 20 listanum fyri 2005. Einasta undantakið er nýggja oddalagið Hung Up hjá Madonnu.

 

15 tær bestu fyri ári 2005

Nr. Vikur Max Vikur nr.1 Vikur nr.2 Vikur nr.3 Stig Bólkur/Einstaklingur og Lag.
1 15 1 9 3 2 207 200 – Muscleman-Blað
2 15 1 3 6 3 196 Makrel – Forever And Beyond
15 1 5 4 2 196 Páll Finnur Páll – Herbergið
4 15 1 3 1 4 182 Nephew – En Wannabe Darth Vader
5 15 1 3 2 3 172 Orkestriiið Her Vestriii – 1 veit iii
6 12 1 2 6 4 166 Pipar & Salt – Høm Høm
7 15 1 3 3 3 161 James Blunt – You’re Beautiful
8 15 1 0 2 4 151 Kim Hansen – Maria
9 11 1 1 5 2 147 Jay-Z feat Linkin Park – Numb/encore
10 10 1 6 2 2 144 Green Day – Boulevard Of Broken Dreams
11 15 5 0 0 0 143 Lív Hansen – Eitt Annað Land
12 15 2 0 2 3 141 Gwen Stefani feat. Eve – Rich Girl
13 15 5 0 0 0 126 Green Day – Wake Me Up When Sep. Ends
14 12 3 0 0 3 125 Avril Lavigne – Nobody’s Home
15 10 1 4 2 0 124 Delta Goodrem & Brian Mcfadden Almost here
16 11 3 0 0 2 119 Nephew – Worst/Best Case Scenario
17 11 2 0 1 3 110 Eminem – Like Toy Soldiers
18 13 4 0 0 0 100 Anna David – Fuck Dig
19 7 1 2 1 1 90 PoppKorn – Sjeikurin
20 8 1 1 2 1 89 Jan & Jákup – For lekkur til Prixið

Í Gøtu ein dag ella báðar tveir

Í mínari verð hevur orðið festivalur merkt Roskilde festivalurin. Tað síðan 1996 tá eg fyrstu ferð vitjaði stóra danska festivalin. Tey næstu seks árini vitjaði eg trúfastur Dyreskuepladsen í Roskilde, men síðan 2001 havi eg ikki verið á festival – ikki fyrr enn í ár.

 

Í 2002 var eg á G. Ja, eg spældi á G. Tað var ein fín konsert, men tað var ikki ein festivalur. Ein festivalur er so nógv meira enn tónleikur. Ein festivalur er ein heildaruppliving. Tað sum ger ein festival til ein festival er kenslan, tað at man livur og andar festivalin, og so eru tað fólkini, ið vitja festivalin.

 

Heldur ikki í ár var eg á Roskilde festivalinum, men eg var á G. G var vorðin ein veruligur festivalur, kenslan var har, andin og alt hitt. Gøtufólk hava skapt ein festival, sum setur Gøtu á heimskortið.

 

Jaligur glansur
Eg pakki tveir barnavognar, matpakkar, drekkivørur, heit klæði, tvey børn og eina konu í okkara vanliga so lítla gula bil. Eg eri nokkso glaður fyri at vit ikki skulu tjalda, havi ikki pláss fyri einum tjaldi í bilinum. Tað er eisini hopleyst at skula tjalda við tveimum so lítlum børnum. Seti lykilin í bilin og tendri. Ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha, Barometrið er í luftini og Heri flennir at sær sjálvum. Havi yvirskot til ikki at sløkkja, tí vit skulu á G, og Barometrið er á G.

 

Hálvanannan tíma og nakrar steðgir seinni eru vit endiliga í Syðrugøtu, hava funnið parkeringspláss, sett barnavognarnar saman, latið børnini í og pakka matpakkar og annað í vognarnar. Vit fáa endiliga armbondini á armin, Mikkjal brølar uppi á spæliplássininum og vit trilla í móti ljóðinum av Føroya ivaleyst harðasta rokkbólki Sic. Vit eru á festival, har er eingin ivi. Festivalkenslan lýsur úr eygunum á vaktunum og hjálparfólkunum. Øll bygdin hevur ein jaligan glans.

 

Øll eru her: vanligu familjurnar, politikararnir, næstan øll mentanarfólkini, øll tey ungu sminkaðu fólkini við ringum í nøsini, tunguni og eygnabrúnum, øll tey sum ganga í húgvum frá Sirri og Pau (og ommu síni og Blákrossbúðini), tey sum ganga í kappróðrajakkum, tey gudiligu og tey sum bara vilja ballast. Hetta er akkurát sum tað eigur at vera á einum festivali. At so nógv ymisk fólk kunnu finna saman um tónleik, og bara hugna sær.

 

Ein reinur festivalur
Løtu seinni pissi eg í eina reina pissirennu í einum reinum vesiskúri, og undrist á hvussu reint alt er. Vaski hendur, har er bæði sápa og pappírshandklæði. Her luktar einki illa. Men eg eri á festival, Mikkjal brølar enn.

 

Roskilde festivalurin hevur sín egna lukt, eina blanding av landi, sveitta, lorti, runu, gomlum mati, sigarettum, hasj, øl og ringum anda. Lukturin kemur sníkjandi, spakuliga og er á ein undarligan hátt sjarmerandi. Helt at tað var soleiðis festivalar lukta. Men G-festivalurin luktar sum sagt einki illa. Leygarkvøldið, tá eg pissi í somu rennu í sama vesiskúri, eru vesini enn líka rein. Óalmindiliga væl fyriskipað reingerðing; at sjálvboðin fólk megna at halda vesiskúrðar á einum festivali væl reinari enn vesini á summum matstovum er ótrúligt.

 

Á sandinum fer fyrsti bólkur á stóra pallinum at spæla, fólk leggja ikki so nógv í at góðskan kundi verið betur, vit vita, at tær góðu tónleikaupplivingarnar nokk skulu koma, og har er so nógv annað at ganga upp í.

 

Tombola og hoppiborg
G-festivalurin hevur nógv sølutelt, flestu teltini hava tann vanliga føroyska stevnudámin: pylsuvognar og skjótitelt, tombola og 21 spæl, ja har er sjálvt eini bani til elektriskar bilar og ein hoppiborg. Men har eru eisini sølutelt: klædnasøla, fløgusøla, og matbúðir sum selja veruligan vælsmakkandi og spennandi mat. Har er eisini ein festivalkirkja, hvítusunnusamkoman í Filadelfia er flutt inn á festivalin við leðursofum, kaffi, tónleiki og kærleiksboðskapi.

 

Váttligur festivalur
Ein bátur kemur stimandi inneftir, ein maður stendur oman á stýrhúsinum við berum yvirkroppi og rópar á ein annan. Hesin letur seg úr, fólk á Sandinum ýla tá teir báðir loypa útí og svimja inn. Eg hugsi, at teir munnu vera ótrúliga kaldir. Eg leyp sjálvur á sjógv á G-2002, og eg minnist hvussu kalt tað var. Hví tramin lótu teir seg ikki úr buksunum áðrenn teir lupu útí.

 

Eg minnist aftur á tiltikna regnfestivalin Roskilde 1997. Eg vaknaði kaldur  og dýggjvátur í einum dýggjvátum soviposa í einum dýggjvátum telti, og tók tokið inn til Roskilde fyri at leiga mær ein turkitrumlu til soviposan og øll klæðini. Einki myntvask er í Gøtu, og teir standa har og ristast av kulda. Men so forbarmar onkur seg og gevur teimum turt at fara  í.

 

Festivalurin í túninum
Tað, at halda ein festival inni í eini bygd har fólk búgva, er løgið og krevur nógv av teimum sum búgva har. Hugsa tær at skula hava armband fyri at sleppa til hús. Í Syðrugøtu tykist tað slett ikki løgið, bygdin tykist sum tann fullkomna festival bygdin.

 

Sandurin er kanska heimsins vakrasta spælistað. Spæliplássið er karmur um kanska heimsins mest barnavinarliga spælistað. Hoyggjhúsið er kanska heimsins hugnaligasta vertshús, og í Køstinum  er framsýning við tveimum av teimum mest serligu listamonnunum í Føroyum. Alt hetta styrkir um kensluna, alt hetta er við til at gera G til nógv meira enn bara ein bókstav.

 

Ein fantastiskur festivalur
Náttin leggur seg um bygdina. Báðir dreingirnir liggja væl ballaðir í vogninum og hava longu sovið í fleiri tímar. 200 spælir ein sang, sum eitur “Tað sum man sigur, er man næstan altíð sjálvur”, hann handlar um Jenis. Eg standi aftarliga, soleiðis at dreingirnir ikki skulu vakna. Konan er farin fram til pallin, og eg standi heilt einsamallur, og smílist. Í morgin klokkan 14.00 skulu vit aftur á festival, Hannibal og Angela fara at undirhalda á spæliplássinum. Hetta er ein fantastiskur festivalur fyri familjur, Guð havi lov fyri teimum eldsálum sum hava skipað fyri.

200 og Hilmar Jan

Tað er løgið, sum summi fólk eru løgin. Her hugsi eg serliga um tær serligu verur sum sita í blaðstjórnini á Dimmu.

 

Nú eru nógv fólk løgin á dámligar mátar, men tað er ikki hetta slagið av dámligum løginleika, sum merkir blaðstjórnina á Dimmu. Hetta er heldur okkurt sum líkist politiskum snævurskygni.

 

Hetta løgna politiska snævurskygni kemur ofta til sjóndar í teimum ofta stak áloypandi oddagreinunum.

 

Ein oddagrein er ikki undirskrivað, tí er ikki talan um persónlig sjónarmið hjá tí ið skrivar, ein oddagrein umboðar sjónarmiðini hjá sjálvum blaðnum.

 

Summi hugsa kanska: “Dimma er eitt sambandsblað og tí verður oddagreinin hareftir”. Men hetta er júst trupulleikin og tað løgna við blaðstjórnini; Dimma roynir á pappírinum ikki at vera eitt sambandsblað. Í undiryvirskriftini selur Dimma seg sum óheft og álítandi, blaðfólkið sigur at tað arbeiðir út frá onkrum luftigum ideali sum tað rópar “objektivitet”.

 

Hví velur eitt óheft og álítandi objektivt blað at vera politiskt snævurskygt í sínum sjónarmiði? Hetta er í besta lagi eitt løgið val av blaðstjórnini.

 

Seinasta árið hevur Dimma í heilum lagt eftir bólkinum 200, tí teir arga sambandsmenn. Oddagrein eftir oddagrein hevur fordømt 200. Teir verða kallaðir bæði líkt og ólíkt. Dimma hevur staðið á einum hermóti og barst fyri neyðars happaða sambandsmanninum. Hvørja ferð 200 hava gjørt vart við seg hevur Dimma skeldað.

 

Hetta er sjálvandi sera stórsinnað av Dimmu. Oddagreinirnar hava málað eina mynd av veika sambandsmanninum, sum blívur háðaður og spottaður av kynisku tjóðveldismonnunum í 200.

 

Eg skal ikki her siga um 200 veruliga forfylgja og happa ella um talan er um óskyldiga politiska satiru, sum kann samanlíknast við Ólavssøkukabarettina ella Óla P. tá hann plagdi at vera stuttligur.

 

Nei mín trupulleiki er, at eg ikki skilji hvussu ein sokallað óheft blaðstjórn á einum álítandi blaði soleiðis finnist so nógv at júst 200, hvørja ferð bólkurin ger vart við seg.

 

Um hetta veruliga er almenn ónøgd við happing, so er ringt at skilja hví Dimma ikki hevur lagt eftir Óla P., tá hesin seinnu árini hevur ført eina hets móti landstýrismanninum í fullveldismálum, ella eftir Jóannes í Innistovu tá hann sendur muslimar, buddistar og onnur til helvitis, ella móti Hilmar Jan, tá hann leggur út við at spæla fúlheitirnar hjá Innistovumanninum frá morgunstundini, so at gud og hvør maður verður sendur til helvitis mitt í morgunmatinum. Her er ikki talan um skemt, men óndsinnaðan ágang.

 

Um tað veruliga eru tey veiku Dimma roynir at hjálpa, hví skriva teir so einki um hesi evni. Ella er tað kanska tað, at Dimma veit, at propaganda er lættast at selja ílatin objektivitet?