Søgan um MC-Hár – stripparar og all-stars manning

Vit hoyrdu í fyrru pørtunum av hesari frásøgn um tíðina, tá MC-Hár varð sett á stovn, og um hvussu bólkurin gjørdi sínar báður fløgur: Framvegis uttan vit og Burn Me. Vit hoyrdu eisini hvussu stórar útskiftingar vóru í bólkinum, og hvussu bólkurin megnaði at enduruppfinna seg til Prix Føroyar 1999 fyri síðan aftur at fara í skeljasorð.

 

Niels Uni verður interviewaður áðrenn framførsluna hjá Yst í Miðvági.
Niels Uni verður interviewaður áðrenn framførsluna hjá Yst í Miðvági.

Vit eru nú komin til eitt stilt ár 2000, har ikki nógv hoyrdist til MC-Hár. Móti heysti stovnaðu limirnir, sum búðu í Keypmannahavn Niels Uni og Jónas bólkin Yst, saman við songkvinnuni Annu Kristin Bæk, DJ’inum Eyðfinn Drewsen og gamla MC-Hár trummaranum Peturi Dalsgaard.

Yst spældi disko rokk, og Jónas Bloch Danielsen var høvuðslagskrivari og Niels Uni gjørdi tekstirnar.

Jónas kallaði stílin fyri DRADL (Disko Rokk Annars Deiliga Líkatil). Eitt gamalt óinnspælt MC-Hár lag,  slapp við á skránna, tá bólkurin luttók á Prix Føroyar undanumfarinum í Miðvági í 2001, í hesum sambandi kom eisini Heri Reynheim við í bólkin. Framførslan var tó ikki nóg góð til at basa stórfavorittarnar Tangz og 200, ið spældu seg í finaluna. Men ætlanin var tó at halda fram.

Screen Shot 2014-08-05 at 01.49.07Tað vísti seg tó, at áhugin fyri MC-Hár var størri enn áhugin fyri Yst, bæði millum limirnar og konsertfyriskiparar, og tá MC-Hár vóru bidnir at luttaka á Ólavsøkukonsertini í 2001, datt Yst heilt niðurfyri.

Ólavsøkukonsertin í 2001 skuldi gerast ein varði á leiðini fyri MC-Hár. Hóast bólkurin næstan var farin í upploysn, júst tá populariteturin var størstur, so vóru teir fýra, ið vóru eftir í bólkinum fult uppsettir uppá, at halda fram.

Tað skal tó sigast, at tað var ræðandi at halda á uttan Trónd, ið spældi ein størri leiklut enn nakar annar í lagsskrivingini á báðum fløgunum, ja fyri at vera heilt erligur í øll árini.

Tí kravdi tað nakað serligt, fyri at fara í gongd aftur við MC-Hár. Hetta serliga var í hesum førinum at verða bookaðir til ársins størsta spælijobb tá á døgum, Ólavsøkukonsertina.

Men tað var sera trupult at avgera, hvør skuldi avloysa Trónd, bæði sum sangara og ljómborðsleikara, tí tað skuldi gjarna eisini vera ein, ið tók lut í lagaskrivingini.

Tá boð var eftir MC-Hár til ólavsøkukonsertina í 2001, var eitt buzz í luftini. Teir høvdu spælt nógv og verið populerir, og vóru so knappiliga horvnir. Bólkurin føldi eitt trýst á sær, tí teir vóru lanseraðir sum eitt av høvuðsnøvnunum og spældu seint, og ja seint var gott.

Screen Shot 2014-08-05 at 01.48.42
Jens á síni fyrstu MC-Hár konsert, eisini á myndini sæst Rókur, ið hevði sína fyrstu framførslu sama dag, hóast hann var komin í bólkin hálvt annað ár eftir Jens.

Man roknaði við nógvum fólki, og tí var hetta ein vinn ella forsvinn konsert. Fríði Øster, hevði játta, at hann kundi spæla, tá hann hevði tíð, og hesaferð hevði hann tíð at spæla, Jens var tendraður, eftir at hava verið limur í bólkinum í hálvt annað ár, uttan somikið sum eina venjing. Heri, Jónas, Niels Uni og Allan vóru enn við, so har manglaðu sangrøddir fyri Trónd og Niels og ein ljómborðsleikari.

MC-Hár vendi sær til Magnus Johannesen, hann dugdi alt, og hevði í Taxi víst, at hann eisini dugdi at larma. Hann segði beinanvegin ja.

So manglaðu tvær sangrøddir. Mest upplagda valið var Terji Rasmussen. Hann var vinur av bólkinum. Og fyri Niels Una ein av orsøkunum til, at hann byrjaði at spæla tónleik, og saman við Dee Snider høvuðsfyrimyndin á einum palli. Terji segði eisini ja til at luttaka.

Besti sangari í Føroyum beint tá, var Rókur Jákupsson Jakobsen, so hann bleiv sjálvandi eisini spurdur, og svaraði eisini ja. Hetta var ein sonn all-stars manning, ið fór á pallin í Kommunuskúlagarðinum.

Screen Shot 2014-08-05 at 01.49.29MC-Hár heðvi áður ætla at hava stripparar við á pallin á ólavsøkukonsertini, men onkur gudiligur í FUT nevndini hevði niðurlagt veto. Men nú var nevndin meira tolsom, við Kaj Johannesen á odda. So avtala var gjørd við Kaggan, ið hevði stripparar hesa ólavsøkuna, um at lána tær eina løtu.

Ljósmaðurin Egil Barclay Høgenni Hansen skudli gera ljós, hann og Johan Faulkner Mouritsen fóru all in, og bygdu eitt risastórt hjarta, ið skuldi breiða kærleikan út til fólkið.

Eini 4000 fólk vóru komin saman í Kommunuskúlagarðinum, og har var eitt øgiligt lív í.

MC-Hár vóru aftur, eingin ivi um tað.

(Ólavsøkukonsertin 2001 filmað av Karl Anton Klein)

 

Hetta gjørdist tó einasta konsertin hetta árið, og eisini eiasta konsertin, ið Fríði Øster, Magnus Johannesen og Terji Rasmussen spældu við MC-Hár í hesum umfarinum.

Framhald kemur

Ólavsøkukonsertin 2001

Eg havi júst fingið  nógv av mínum VHS bondum løgd yvir á DVD, eitt av bondunum var við ólavsøkukonsertini 2001, hetta man vera ein tann størsta mannfjøldin vit hava spælt fyri, umleið 4000 fólk vóru savnaði í kommuskúlagarðinum.

mc-har_O01Vit í MC-Hár vóru í eini umskipanartíð, aftan á Spotfestivalin í 1999 vóru Tróndur Bogason, ið sang og spældi ljómborð, Niels Arge Galán, ið sang og spældi gittar og Uni Árting, ið trummaði, farnir burturúr. Jens Virgar Jakobsen kom longu uppí bólkin aftur síðst í 1999, og vit gjørdu somuleiðis avtalu við Fríða Øster, ið hevði spælt trummur við okkum í fleiri umførum áðrenn, at koma við aftur.

Eingin konsert bleiv spæld í 2000, men tá boð var eftir okkum at spæla á ólavsøkukonsertini 2001, var neyðugt at loysa tveir konkretar trupulleikar, mangulin uppá sangara og mangulin uppá ljómborðsleikara. Vit hugsaðu, hví sikta lágt, so vit spurdu teir báðar best umtóktu sangararnar beint tá, Terja Rasmussen og Rók Jákupsson Jakobsen, og besta ljómborðsleikara í býnum Magnus Johannesen. Allir søgdu ja til at luttaka.

Í samráð við Suna í Kagganum fingu vit eisini tvær danskar dansarindur, ið skuldu undirhalda har um ólavsøkuna, og málaðu tær, soleiðis, sum ein MC-Hár dansarinda eigur at vera mála.

Karl Anton Klein, ið var ein tættur vinur av orkestrinum, var har og tók konsertina upp. Eg fari at deila upptøkuna við tykkum beint her:

Hørpuspælarin – Hanus syngur Poul F. notatir til ummæli í Kringvarpinum

Hetta er eitt meistaraverk!

Ein fantastisk útgáva. Líka síðan Gaman og Álvara kom út í 1988 havi eg bíða eftir hesari útgávuni. Eg skal ikki siga, nakað ringt um Bukett, Från Læddikken, ella maxisingluna, sum kom út í vár. Men tær verða ikki taldar millum størstu mentunarligu dýrgripir, sum Føroyar hevur framalt, men tað ger hendan.

Eg havi hug, at siga, at hendan fløgan er uppaftur betur enn Gaman og Álvara, Lutvís tí Hanus syngur somikið væl, men eisini tí framleiðslan er so øgiliga góð.

Væl spæld, væl arrangera, væl upptikin og væl ljóðblanda og alt fullkomiliga trúfast móti Hanusi, soleiðis sum vit kenna hann, tá hann er best.

Eg bleiv so glaður, tá eg sá, at Hørpuspælarin var tittullagið á hesari fløguni. Tann yrkingin er í mínari metan sjálvt høvuðsverkið í skaldskapinum hjá Poul F, so hvat er meira hóskandi á einari fløgu, ið væl kann gerast høvuðsverkið í tónleikinum hjá Hanusi.

Eg haldi, at Hanus fær tað besta fram í Poul F., tí tá man lesur yrkingasøvnini hjá honum, so er hann ikki líka sjarmerandi, sum tá Hanus framførir hann.

Skaldagávurnar hevur hann betur enn teir flestu, men hann er samstundis í støðum rasistiskur, øgiliga høgravendur politiskt, beinleiðis ófantaligur og óndur. Hann hevði ikki altíð tað fittasta lívssýni, men hetta varnast man ikki, tá Hanus syngur hann. Lutvís tí, at Hanus velur tær yrkingar sum hann ger. Men bert lutvíst tí t.d. “Ei svarar úr loyndardýpi”. Yrkingin virkar ikki serliga annstyggilig á fløguni. Eg sá, at  ummælaran í Dimmu segði, at yrkingin er samfelagsrevsandi. Tað vitnar um manglandi kunnleika til Poul F.  Yrkingin er í mínari metan slettis ikki meint samfelagsrevsandi. Hatta er meira ein staðfesting hjá Poul F. av hvussu hann kennur tað, og hvat hann heldur.

Í samrøðu við meg afturi í 1993, tá fortaldi Hanus, at hann hataði plátir, tí tær eru deyð ting. Hann greiddi mær frá, at tónleikur skal berast út av fólki til folks og ikki av deyðum tólum. Eg helt tá, at tað var eitt nokkso áhugavert sjónarmið hjá einum manni, sum við Ommu Ludvík hevði havt eitt tað størsta hittið seinastu 10 árini, umframt eina aðra landaplágu við 18, og sum síðan hevði givið út eina plátu, sum seldi yvir 3.000 eintøk.

Men hann greiddi mær frá, at fólk høvdu plága hann í áravís at geva fløgu út, og at hann var farin í gongd fleiri ferðir, men at tað datt niðurfyri aftur. Men eftir sum Poul F. fylti 90, og hann hevði rættiliga nógvar løg, sum vóru gjørd til yrkingar hjá honum, hevði hann gjøgnumført hetta.

Hanus er øgiliga pertentligur, tá tað kemur til ljóð, eg havi onkuntíð spælt har sum hann hevur spælt, og ljóðroyndirnar hjá honum hava tikið øgiliga langa tíð. “Gaman og álvara” bleiv ljóðbalnda tvær ferðir, báðu ferð í dýrum studioum í Danmark. So tað er ordiliga gleðiligt, at hann hesaferð er sloppin at arbeiða saman við teimum bestu fólkunum vit hava í Føroyum.

Eydnulandið – Millum Heims og Heljar:
Langtanin eftir Himmalinum, ið ikki er til, statement, byrjan.
Yrkjarin Poul F., ið á ein ótrúliga vakran máta lýsir langtanina eftir himmalinum, kundi verið ein sálmur, men so er endin bara ordiliga speiskur. Fangar yrkjaran væl, tí hann nemmiliga meistrar tað vakra so væl, og samstundis kann vera so fanansaktigur. Ótrúliga gott, eg síggi næstan eina møtifjøld fyri mær, sum situr og lýður á við gleði, og so bara fær ein frammaná – BANG!. Tónleikurin byggir bara stemming, feitt kór liggur undir, og minimalistiskt spælt. Av meistarligum tónleikarum og sungið so vakurt og inniligt av Hanus, og tá poeingið er sagt, so steðgar sangurin, fantastiskt.

Hjartanskæri dýrdarskattur:
Kærleiksyrking, hálverotisk, hetta er ein styrki hjá Poul F. Tað er vakurt og onkuntíð hálvfúlt, men enn vakurt. Lagið er eitt sindur lívligt, og hevur meira erotikkin enn romantikkin yvir sær

Grønlandsfararin og gentan – Lívsins Kvæði:
Ótrúlig sorgblídni í teksti og lagi og sangi. Eitt av teimum løgunum, ið beinanvegin fangaði, teksturin er so sentralur. Poul F. var ein ótrúliga fólksligur yrkjari, skrivar til vanliga fólki, og vanliga fólki tá, var sjómaðurin. Hetta er ein ordiliga kend støða. Poul F. sigldi sjálvur, tá hann var heilt ungur, so hann kennur tað, at skula fara avstað.

Ei svarar úr loyndardýpi – Millum Heims og Heljar
Her er tann politiski og rái Poul F. tann sami, sum vit kenna úr deyða Magnusar Heinasonar, feelið í lagnum minnir ikki sørt um Deyða Magnusar Heinasonar. Eg haldi Magnus Johannesen og Andras Olsen skapa ein ræðuliga feitan stemming her.

Kom Høvdingi frá Golgata
Rátt og vilt, og rokkut, aftur er andsøgnin í frelsandi og myrðandi harranum í yrkingini. Sum so bara orðini hjá einum dómadagsprætikanti, men í hesum forminum verða tey løgd nakin.  Eg haldi, at tey villu løgini á hesari útgávuni riggað betur enn tey villu á Gaman og Álvara, tað er orsaka av teimum góðu tónleikarunum,

Kvirra – Lívsins Kvæði
Eitt slag av millumstykki, næstan tosar við tóna, yvir tónar, tað var eisini tílíkt á Gaman og Álvara, og tað samlar eitt sindur.

Karina – Millum Heims og Heljar (týðing úr svenskum)
Øgiliga gott lag, klassiskt Hanus lag, pent og inniligt og vøkur sorgblíð orð hjá Poul F. Vakri Poul F. og fangandi lag. Tónleikurin og kórið stiðja væl uppundir. Aftur púra diskret stemningsskapandi kór. Sum er 100% trúðfast móti Hanusi.

Sævarmoy – Millum Heims og Heljar (týðing úr finskum)
Hetta er eitt ótrúliga vakurt lag, Hanus syngur við so lágum tempo, og vakurt, at eg næstan ikki kann trúgva tí:

Spæl brot: 1. Vers + kór

Og so kemur kórið inn, hetta er so vakurt, og sorgblítt.  Inniligt kærleiksyrking til føroyska málið.

 

Til mitt eftir lívslangara leitan nýfunna dreymafljóð – Ramar Risti Hann Rúnirnar
Hetta er fyrsta yrkingin hjá Poul F. sum Hanus fekk fatur á, og hann gjørdi tá lag til hana. Um tað er hetta lagið ella ikki veit eg ikki. Men hetta er tað, sum byrjaði øllum Poul F. sambandinum hjá Hanusi, so tað er deiligt, at tað eisini sleppur við.

Nokkso alternativ version, her brýtur tað eitt sindur frá Hanusi, og blívur eitt sindur veitslukent, eitt sindur Budam og Teitur, ella sirkus yvir tí. Men tað gevur fløguni eina aðra dimension. Hetta eru nokk millum tey kendastu orðini hjá Poul F., so tað ger einki um tónleikurin fær størri pláss her, og tað ger einki um Hanus mumlar eitt sindur, tí vit vita hvat hann syngur.

Spæl brot 2.20 – 2.57

Hørpuspælarin – Lívsins Kvæði
Hetta er sjálvur hornasteinurin í øllum skaldskapinum hjá Poul F., hetta er ein ófatilig lýsing av tí, at vera skald. Eg føli hvørt orð fara út í hvønn krók í kroppinum, tá eg hoyri hetta. Hanus og Poul F. ganga upp í eina hægri eind.

Spæl brot 1.33-2.14

Eg leiki á hjartastreingjum
Sálmar, sum eitrandi spott…

Tónleikurin er eisini ótrúligur her. Aftur her verður tann neyðuga virðingin givin til orðini, undirspælið er minimalistiskt, men eisini varierandi til røddina hjá Hanusi og innihaldið í lagnum, tað saman við áhugaverdu søguni, ið teksturin sigur, ger hetta ordiliga langa lag áhugavert.

Eg tosaði við framleiðarar Mikael Blak um hetta lagið, tí tað er so væl eydnað, at tað skarðar framúr. Hann segði, at teir høvdu havt torført við at fáa lagið at rigga ordiligt, og noyddust at spæla tað inn live úr enda í annan, og tað er ikki bara bara, tí har eru 11 vers, og lagið er 8 ½  minutt, so tað krevur sínar tónleikarar, at gera tað somikið gott.

Góða ongantíð fer tú úr huga – Lívsins Kvæði:
Hetta er eitt ófatiliga vakurt lag. Kærleiksyrkjarin Poul F. Sungið so vakurt og inniligt av Hanusi. Yrkingin er skriva av einum gomlum Poul F., ið sær lívsins vetur koma nærri, og fyrireikar seg til tað. Hetta er ordiliga vøkur orð, sum eru uppi ímóti teimum vakrastu yrkingunum hjá Poul F., sum t.d. “á kundi á tíðarhavi” eisini er.

Myrkar søgur um lívsgleði

Búi Dam lat í ein tíma sín innara søguforteljara fáa fríar ræsur og úrslitið var ein bergtakandi uppliving

 

Meðan Budam í yvir ein tíma bergtók áhoyrararnir, fyltist Virkishúsið alsamt. Á sín heilt egna hátt vísti fyrrverandi Ivory, 200 og Deepend gittarleikarin Búi Dam sín innara søguforteljara – Hesin er inniligur og ógvisligur og tykist at hava bíða í alt ov nógv ár eftir at sleppa út.

 

Søgurnar eru mest um lívsgleði, m.a. mista lívsgleði og vaknandi lívsgleði, tó eru tær í stóran mun bæði myrkar, daprar og ógvisligar, og mest av øllum ikki fittar.

 

Bólkurin taldi Magnus Johannesen á  tangentum, Rógva á Rógvu á slagverki og tí sera sensuellu Ásu Wraae Olsen á rødd og sjálvan høvuðsmannin Búa Dam á gittara og rødd. Tey spældu eina konsert, ið tyktist nakað so øgiliga viðkomandi. Her vóru søgur um krabbamein, einsemi, deyða, missin av børnum, kynsliga samveru, um kvinnuliga kynið og mangt annað. Vit lurtaðu, klappaðu, trampaðu og livdu við, og øll vóru bergtikin.

 

Budam minnir í løtum um Nick Cave í inniligheit og um Runa T. Kidde í formi. Tú mátti lurta, hetta er ikki tónleikur, ið kann lirast av. Hetta skal spælast inniligt, og tað gjørdi Budam. Serliga stuttligt var at síggja hvussu teir báðir gomlu garparnir Magnus og Rógvi hugnaðu sær, tyktist sum um teir í hesi verkætlan veruliga hava funnið spæligleðina aftur.

 

Ása Wraae Olsen er í mínari verð eitt óskrivað blað, men tað kemst ikki uttanum, at hon í leiklutinum, sum eitt slag av fúlari álvagentu, gav Budam eitt lyft, og undirstrikaði inniligheitina í úttrykkinum.

 

Virkishúsið riggaði ófatiliga væl sum karmur um hesa framførslu, ið endaði eitt heldur blandað tónleikakvøld í Klaksvík.