Ronnie James Dio stóð á odda fyri heimsins besta tungmálmsbólki í trimum umførum, fyrstu ferð sum avloysarin hjá Ozzy Osbourne, tá hann bleiv koyrdur úr bólkinum síðst í sjeytiárunum. Hesi árini 1979 -1982 gav Black Sabbath tvær framúr studioútgávur út, og eina live útgávu, ið man teljast millum tær bestu yvirhøvur.
Eg fari at deila við tykkum eitt framúrskarandi lekkurt lag hjá Black Sabbath frá hesari tíðini, tað er filma í 1980 á konsert í New York. Hetta er tittullagið av útgávuni, ið Black Sabbath gav út sama ár: Heaven & Hell. Eg var so heppin at sleppa at uppliva hesar framúrskarandi tónleikararnar á palli saman mikudagin 6. juni í 2007. Tað var framúr, tað er hetta eisini:
Onkuntíð dettur men um okkurt á alnetinum, ið sigur yeah! Sumt er somkið gott, at tað er vert at deila við tykkum. Hetta eru sunnudagsbitar.
Samansetingin kundi valla verið meiri fjølbroytt, men kortini gav tað mesta meining, tá tiltakið De forblæste øer varð hildið á Christiania farna vikuskiftið.
Er hann nevndur, er hann kendur. Føroyski høvdingurin í danska náttarlívinum, Edmund S. Jacobsen. Litríkur er hann og tað eru tónleikatiltøkini, hann skipar fyri eisini. De forblæste øer var eitt gott dømi um hetta.
Tiltakið varð hildið á Loppen, ið er fyrsta spælistaðið, tú kemur til á Christiania. Eitt rátt og avlangt høli á 1. hædd, har konsertir eru so at siga hvørt kvøld í vikuni. Fyri júst einum ári síðani spældu 200 har – nú var túrurin komin til fýra onnur føroysk nøvn: Øssur Johannesen, The Dreams, MC-Hár og Hamferð.
At síggja til fýra ógvuliga ymiskir bólkar, sum tó hava fleiri felagsnevnarar. Hjá øllum pørtum var talan um teirra fyrstu framførslu á Christiania. Og fyri allar partar er eisini tað galdandi, at teir hvør í sínum lagi og á hvør sín hátt hava verið slóðbrótarar og undangongu menn á føroyska tónleikapallinum.
Dugnaligi og dámligi tónleikarin Knút Háberg Eysturstein var diskari hetta kvøldið undir navninum DJ Knút. Hann var maðurin, sum byrjaði og endaði tiltakið, og sum annars syrgdi fyri rætta huglagnum inni í Loppen. Og tað krevur sín mann, tí tá tiltakið byrjaði mundu tað valla vera meiri enn 30 fólk. Tá tað vóru mest vóru 300. Alt broyttist allatíðina. Fólk komu og fóru. Tónleikurin á pallinum skifti stíl, so hvørt ein bólkur fór av og annar kom á. Fólk fingu fleiri øl innanbora – og tað veit gud um tað ikki passar, um onkur føroyingur ikki roykti uttanfyri. Altso sigarettir. Og hassjsigarettir. Joints, tey kalla. Massar av teimum. Liðugtrullaðar eins væl og fólk eisini miksaðu sjálvi. Hassj, skunk, pott og so framvegis. Vistfrøðiligt eisini. Eingin nevndur, eingin gloymdur. Og eingin doyði, átti eg at lagt aftrat.
Knút loftaði øllum við sínum tónleiki. Visti allatíðina hvat lag var hóskandi – og tað var Svarti ravnur hjá Kræklingum millum annað. So hava christianittarnir eisini hoyrt tað! Herligt.
Ógvuliga hóskandi var Øssur fyrsti maðurin á pallinum. Uttan mun til hvør listagreinin er, ið Øssur úttrykkir seg í, so krevur hann nógv av tí, ið móttekur. Tíbetur gevur hann eisini eina rúgvu aftur – og soleiðis var eisini leygarkvøldið. Tað er myrkt og tað er óinnpakkað. Hann borðreiðir tað sum tað er, tí hann veit, at tað er gott. Hansara vøra er góð og talar fyri seg. Soleiðis var eisini leygarkvøldið á Christiania, sum fyri Øssursa viðkomandi byrjaði við, at ein yrking varð koyrd frá, áðrenn bassurin blídliga buldraði avstað. Myrkt, men samstundis leikandi lætt. Í ein góðan hálvan tíma. ”Takk”, segði hann so, reistist og fór av pallinum. Einki roks. Júst sum við tónleiki hansara, skaldskapi hansara og málningunum.
Síðani fingu vit eitt stílskifti, ið vildi nakað. The Dreams vóru næstir á pallinum – og tað sást á fjøldini. Nú eru tannáringar í Danmark Beliebers og Directioners, men fyri nøkrum árum síðani átti The Dreams størstu fjepparafjøldina. Dreamers kallaðu tey seg – og tey fylgdu teimum fýra føroyingunum allastaðni. Nú hava flestu fýrarnir í The Dreams eisini aðrar tónleikaverkætlanir at ganga uppí, The Dreams hevur spælt millum lítið og einki tey bæði seinastu árini, so fjepparaskarðin er ikki heilt tann sami, sum hann var, tá The Dreams vóru í hæddini. Hans Edward og hansara menn høvdu eisini gingið stillisliga um dyrnar við hesum tiltakinum, tí hetta ongantíð var ætlað sum ein klassisk The Dreams konsert. Tað var tað heldur ikki. Tað var eitt ball. Eitt føroyskt ball við Sirkus Tinganes og øðrum slagarum frá Tazy-tíðini, umframt fleiri coverløg, ið bólkurin ber væl. Teir hugnaðu sær á pallinum. Hans Edward legði út við at siga, at teir bara ætlaðu at spæla country – hetta sagt við tjúkkari suðuroyar dialekt. Og so var óformelli stílurin líkasum lagdur. Fólkið tók væl í móti – eisini nú vaksnu droymararnir.
(Mynd: Jan Fagranes)
Nú vóru vit komin hálvan veg og á skránni var MC-Hár. Í 22 ár hava teir øst og argað í Føroyum, og øll hesi árini hava politiskir myndugleikar, andaligir felagsskapir og privatpersónar roynt at steðga teimum. Við hesum í huga er tað at undrast yvir, at MC-Hár ikki hevur spælt á Christiania áður, tí frístaturin hevur sanniliga havt sínar dystir við júst somu myndugleikar, felagsskapir og fólk í síni 42 ára langu søgu síni. Fyri tey, sum ikki høvdu Hamferð ovast á listanum hetta kvøldið, so var MC-Hár ivaleyst hæddarpunktið. Ikki uttan orsøk, tí tá teir fóru av aftur pallinum, so høvdu teir leverað, fyri nú at vera í MC-Hársligari jargon. Teir eru feitir, sjálvfeitir eisini, men upp á ein fittan máta. Og so eru teir eisini dugnaligir. Tað helt eg eisini, at teir vóru, tá eg sum tannáringur var til mína fyrstu konsert við teimum. Tað er minst tíggju ár síðani nú – og teir eru vorðnir minst tíggju ferðir betri! Rókur fekk Loppen at syngja ”sperm” í kór, Niels Uni stjórnaði yvirkroppaballinum meðan Rani, Heri, Jens og Jónas bóru bólkin trygt og gott gjøgnum framførsluna. Tá Spark Buzz N og restin av manningini takkaðu fyri seg, ferðaðust føroysku tónarnir um sperm víðari út í søtu luftina, sum hevur valdið á stórum parti av frístatinum, meðan gólvið í Loppen fleyt við hítum, sum ivaleyst vóru fyltar seinni. Segði nakar sperm?
Høvuðsnavnið Hamferð settti punktum. Herfyri spældi Hamferð í dómskirkjuni í Havn, men leygarkvøldið var leikpallurin nakað øðrvísi. Tó so er tað altíð okkurt hátíðarligt yvir løtuni, tá Hamferð spælir. Hetta sjálvandi fyrst og fremst tí, at Hamferð er ein framúrskarandi bólkur. Teir taka seg sjálvan og tónleikin í størsta álvara. Og við bara fimm árum á baki er tað eitt imponerandi huglag, teir ferð eftir ferð megna at skapa við sínum tónum. Konsert teirra leygarkvøldið á Christiania var mest líkt eini tungari og tygnarligari jarðarferð. Stórsligið og virðiligt upp á allar mátar.
Eitt hóskandi punktum fyri einum frálíkum føroyskum kvøldi í danska frístatinum. Takk fyri Knút Háberg Eysturstein, Øssur Johannesen, Hans Edward Andreasen, Eirikur Gilstón Corfitz, Heini Corfitz, Heini Mortensen, Niels Uni Dam, Rókur Jákupsson Jacobsen, Rani Hammershaimb Christiansen, Heri Reynheim, Jónas Bloch Danielsen, Jens V. Jacobsen, Jón Hansen, John Egholm, Theodor Kapnas, Remi Johannesen, Esmar Joensen, Jenus í Trøðini og ikki minst Edmund S. Jacobsen, fyri eitt framúr gott kvøld.
De forblæste øer og eitt summarkvøld á Christiania er ein andsøgn í sær sjálvum. Samansetingin av bólkum hetta kvøldið var eisini margháttlig. Men tá høvdingar hittast og undangongumenn savnast, so kann úrslitið vera gott. Tað var tað eisini á Loppen leygarkvøldið.
Hetta var fyrsti gestabloggur nakrantíð á Nudlum, og hvør er meira upplagdur enn sjálvur musketerurin innan føroyska miðlaheimin, møguliga snøggasta blondina, ið nakrantíð hevur arbeitt í Miðlahúsinum, og uttan iva ein tann besti og spískasti klummuskrivarin, ið Føroyar hevur fostra. (eftirnavnið er eisini fínt).
Eins og Tungmálmur ’92, endaði Tungmálmur ’93 við at tónleikarar úr øllum luttakandi bólkum fóru á pallin og framførdu Smoke on the Water, ikki var tað pent, og hugurin er bestur ikki at leggja tað út, men friður verði við tí.
Í mars 1993 skipaði FUT fyri konsertini Tungmálmur ’93. Ein konsert við teimum bestu málms- og harðrokk bólkunum í Føroyum. Tungmálmur ’93 tók tráin upp eftir eftir Tungmálmi ’92, ið nakrir av harðaru føroysku bólkunum tóku stig til í 1992. Fyrsta árið vóru tað eg og Torkil Olsen, ið vóru høvuðsfyriskiparar, men av tí, at tiltakið ikki bar seg fyrsta árið, og tí eg var farin upp í nevndina á Føroya Undirhaldstónleikarafelag, FUT, so valdu vit at lata FUT yvirtaka tiltakið, ið hesaferð varð hildið í Ítróttarhøllini á Hálsi.
Georg eystan Á plagdi at syngja: Tú minnir ei sørt um Marilyn Monroe, well, tá eg síggi síðsta bólkin á skránni á Tungmálmi, so havi eg hug at syngja: Tit minna ei sørt um Spinal Tap. Ladies and gentlemen enjoy festligasta málmsbólkin í 1993: Revival.
Hofgaard og Jespersen vóru tá sum nú kjarnan í Revival.
Suðuroyarbólkurin Revival fekk heiðurin at spæla síðst á Tungmálmi ’93. Í 1993 var Revival betri umtóktir enn nakrantíð, spæliskraín við kendum rokk- og tungmálmsløgum rakti tíðarandan og Revival spældi tí á hópin av konsertum, umframt til dans kring alt landið. Eitt nú blástu teir áskoðarar um koll á Futta á Ferð konsertunum veturin 92/93.
Teir, ið mannaðu Revival í 1993 vóru Jens Harry Jespersen, gittar og sang, Jóanes Hofgaard, bass og Dánjál Jákup Holm, trummur.
Í mars 1993 skipaði FUT fyri konsertini Tungmálmur ’93. Ein konsert við teimum bestu málms- og harðrokk bólkunum í Føroyum. Tungmálmur ’93 tók tráin upp eftir eftir Tungmálmi ’92, ið nakrir av harðaru føroysku bólkunum tóku stig til í 1992. Fyrsta árið vóru tað eg og Torkil Olsen, ið vóru høvuðsfyriskiparar, men av tí, at tiltakið ikki bar seg fyrsta árið, og tí eg var farin upp í nevndina á Føroya Undirhaldstónleikarafelag, FUT, so valdu vit at lata FUT yvirtaka tiltakið, ið hesaferð varð hildið í Ítróttarhøllini á Hálsi.
Sætti og næst seinasti bólkurin á skránni á Tungmálmi ’93 var Wolfgang, ið var mannaður av so kendum monnum, sum Hera Joensen og Gunnar H. Thomsen, ið seinni eru kendir úr Týr.
Bert tveir bólkar luttóku á báðum stóru tungmálmskonsertunum í byrjanini av nítiárunum, annar var Wolfgang. Hóast bólkurin enn var nýggjur í 1993, so vóru stórar broytingar farnar fram. Trummuleikarin Kári Streymoy og sangarin Robin Walters vóru farnir burturúr, og nýggir limir vóru Geislar trummarin Henning Nicodemussen og White Ox bassleikarin Einar Jacobsen, ið legði bassin á hyllina og traðkaði fram á pallin sum sangari.
Fyrstu ferð eg hoyrdi Wolfgang var, tá vit skipaðu fyri konsert við eysturoyarbólkinum Bad Habit í Djónastovu í Havn. Vit í MC-Hár royndu at skipa fyri smærri konsertum í Djónastovu í 1992, fyri at fíggja eina útgávu, og fyri geva blómandi tónleikalívinum ein pall at spæla á. Bad Habit kendu vit frá Stjørnukonsertini, og bjóðaðu teimum til Havnar at spæla. Tá teir komu høvdu teir ein upphitingarbólk við, ið var Wolfgang.
Vit gjørdust so bergtiknir av teimum, at tá vit vóru nakrir, sum avgjørdu at skipa fyri Tungmálmi ’92, so skuldu teir sjálvandi við.
Teirra heimagjørdi harðrokkur var øgiliga fangandi, og teir fingu nógvar fjepparar, so tá Tungmálmur ’93 skuldi vera, vóru Wolfgang sjálvandi eitt av høvuðsnøvnunum.
Teir, ið mannaðu Wolfgang á Tungmálmi ’93 vóru: Einar Jacobsen, sang, Heri Joensen, midigittar, Bergman Finnson, gittar, Gunnar H. Thomsen, bass og Henning Nicodemussen, trummur.
Í mars 1993 skipaði FUT fyri konsertini Tungmálmur ’93. Ein konsert við teimum bestu málms- og harðrokk bólkunum í Føroyum. Tungmálmur ’93 tók tráin upp eftir eftir Tungmálmi ’92, ið nakrir av harðaru føroysku bólkunum tóku stig til í 1992. Fyrsta árið vóru tað eg og Torkil Olsen, ið vóru høvuðsfyriskiparar, men av tí, at tiltakið ikki bar seg fyrsta árið, og tí eg var farin upp í nevndina á Føroya Undirhaldstónleikarafelag, FUT, so valdu vit at lata FUT yvirtaka tiltakið, ið hesaferð varð hildið í Ítróttarhøllini á Hálsi.
Fyrstu ferð, at vit í FUT nevndini sóu skálvíksbólkin Saxony var á eini Futti á Ferð konsert í Ungmannafelagshúsinum Virkinum á Sandi á vetri 2002.
Ragnvald Joensen gittarleikari í Saxony.
Bólkurin spældi heimagjørdan tungmálm við íblástri frá fyrst og fremst Black Sabbath. Sangarin Jens Jón skarðaði framúr millum hinar sangararnar í Virkinum hetta kvøldið, og eg sjálvur og Jón Gaasedal sáli, vóru samdir um, at hetta var eitt navn, ið vit áttu at deila við restina av føroyingum. Saxony bleiv beinanvegin biðin um, at koma við til aðrar Futti á Ferð konsertir og spældi eisini á prestigufyltu Nýggjárskonsertini, har bara bestu og kendastu føroysku nøvnini sluppu at spæla. Tí var bólkurin sjálvskrivaður til skránna á Tungmálmi ’93.
Teir, ið mannaðu Saxony á Tungmálmi ’93 vóru Jens Jón Jakobsen, sang, Arngrím Jacobsen, gittar, Ragnvald Joensen, gittar, Leifur av Trøð Trondesen, bass og Janus Nicolajsen, trummur.
Í mars 1993 skipaði FUT fyri konsertini Tungmálmur ’93. Ein konsert við teimum bestu málms- og harðrokk bólkunum í Føroyum. Tungmálmur ’93 tók tráin upp eftir eftir Tungmálmi ’92, ið nakrir av harðaru føroysku bólkunum tóku stig til í 1992. Fyrsta árið vóru tað eg og Torkil Olsen, ið vóru høvuðsfyriskiparar, men av tí, at tiltakið ikki bar seg fyrsta árið, og tí eg var farin upp í nevndina á Føroya Undirhaldstónleikarafelag, FUT, so valdu vit at lata FUT yvirtaka tiltakið, ið hesaferð varð hildið í Ítróttarhøllini á Hálsi.
Fyrst í nítiárunum vóru heilt nógvir tungmálmsbólkar, ið spældu lániløg, ein av hesum var Betrayer, ið spældi harðan og larmandi tungmálm av tí tyngra slagnum.
Torkil Olsen úr Panic yvirtók leiklutin sum gittarleikari í Betrayer áðrenn Tungmálm ’93.
Hesin tungmálmsbólkurin við karismatiska oddamanninum Niels Arge Galán og ikki minnið spennandi gittarleikaranum Høgna Kragesteen imponeraðu á Futti á Ferð konsertunum og blivu tí bidnir um at luttaka á Tungmálmi ’93. Men áðrenn konsertina vóru bæði Niels Arge Galán og Høgni Kragesteen og trummuleikarin farnir úr bólkinum, tó fekk nýggi sangarin forfall, og Niels kom við aftur til hesa framførsluna. Gittarleiklutin hjá Kragesteen tók Torkil Olsen úr Panic sær av, og eisini Panic trummarin Petur Weihe Dalsgaard kom uppí bólkin.
Ólag er á ljóðinum á hesari upptøkuni, og okkurt stutt petti hevur ikki ljóð.
Teir, ið mannaðu Betrayer á hesari konsertini vóru Niels Arge Galán, sang, Torkil Olsen, gittar, Jón Brekku, gittar, Heini Lamhauge, bass og Petur Weihe Dalsgaard, trummur.
Í mars 1993 skipaði FUT fyri konsertini Tungmálmur ’93. Ein konsert við teimum bestu málms- og harðrokk bólkunum í Føroyum. Tungmálmur ’93 tók tráin upp eftir eftir Tungmálmi ’92, ið nakrir av harðaru føroysku bólkunum tóku stig til í 1992. Fyrsta árið vóru tað eg og Torkil Olsen, ið vóru høvuðsfyriskiparar, men av tí, at tiltakið ikki bar seg fyrsta árið, og tí eg var farin upp í nevndina á Føroya Undirhaldstónleikarafelag, FUT, so valdu vit at lata FUT yvirtaka tiltakið, ið hesaferð varð hildið í Ítróttarhøllini á Hálsi.
Eitt av nøvnunum, ið spældi á bæði Tungmálmi ’92 og Tungmálmi ’93 var mín bólkur MC-Hár. Nógvar broytingar høvdu verið í manningini frá ’92 til ’93, t.d. hevði bólkurin vant við limunum í Utopia og fleiri aðrir tónleikarar høvdu eisini verið við í stytri tíðarskeið hetta árið.
Tað vóru bert tríggir av okkum, ið luttóku á Tungmálmi ’92, sum spældu við á Tungmálmi ’93, eg og Allan og so Tróndur, ið annars var farin úr MC-Hár síðst í ’92, men kom beint uppíaftur fyrst í ’93. Tó høvdu vit longu funnið ein avloysara á keyboard, so Tróndur kom við aftur sum bassleikari.
Sjálvt um MC-Hár júst var farið um tvey ára aldur, so høvdu vit longu havt 3 keyboardspælarar, 4 bassleikarar, 6 gittarleikarar og 5 trummuleikarar, meðan eg og Allan høvdu verið fastir rapparar.
MC-Hár var á Tungmálmi ’93 mannað av Niels Una Dam og Allan Mortensen, rapp, Niels Arge Galán, sang og gittar, Torkil Olsen, gittar, Tróndi Bogasyni, bass, og Andreas Petersen, keyboard og Herluf Hermansen, trummur.
Í mars 1993 skipaði FUT fyri konsertini Tungmálmur ’93. Ein konsert við teimum bestu málms- og harðrokk bólkunum í Føroyum. Tungmálmur ’93 tók tráin upp eftir eftir Tungmálmi ’92, ið nakrir av harðaru føroysku bólkunum tóku stig til í 1992. Fyrsta árið vóru tað eg og Torkil Olsen, ið vóru høvuðsfyriskiparar, men av tí, at tiltakið ikki bar seg fyrsta árið, og tí eg var farin upp í nevndina á Føroya Undirhaldstónleikarafelag, FUT, so valdu vit at lata FUT yvirtaka tiltakið, ið hesaferð varð hildið í Ítróttarhøllini á Hálsi.
Eg eigi allar framførslurnar á video og fari at leggja tær út komandi dagarnar.
Ein tann mest lovandi tungmálmsbólkurin í Føroyum 92/93 var Oblivion. Bassleikarin og sangarin Niels Arge Galán spældi í nógvum bólkum um hetta mundið, men í Oblivion var hann karismatiskur oddamaður í einum bólkum sum í stóran mun spældi egnan tónleik, tónleik sum í føroyskum høpi var tyngri, enn tað vit vanliga upplivdu. Tekstirnir vóru í fleiri førum bæði provokerandi og stuttligir, ein táttur, ið Niels seinni hevur tikið upp aftur í 200. Umframt Niels var eisini 200 trummarin Uni Árting í Oblivion.
Oblivion var mannaður av Niels Arge Galán, sang og bass, Hans Petersen á gittar, Pól Jakobsen á gittar og Una Árting á trummum.
Í mars 1993 skipaði FUT fyri konsertini Tungmálmur ’93. Ein konsert við teimum bestu málms- og harðrokk bólkunum í Føroyum. Tungmálmur ’93 tók tráin upp eftir eftir Tungmálmi ’92, ið nakrir av harðaru føroysku bólkunum tóku stig til í 1992. Fyrsta árið vóru tað eg og Torkil Olsen, ið vóru høvuðsfyriskiparar, men av tí, at tiltakið ikki bar seg fyrsta árið, og tí eg var farin upp í nevndina á Føroya Undirhaldstónleikarafelag, FUT, so valdu vit at lata FUT yvirtaka tiltakið, ið hesaferð varð hildið í Ítróttarhøllini á Hálsi.
Eg eigi allar framførslurnar á video og fari at leggja tær út komandi dagarnar.
Í mars 1993 skipaði FUT fyri konsertini Tungmálmur ’93. Ein konsert við teimum bestu málms- og harðrokk bólkunum í Føroyum. Tungmálmur ’93 tók tráin upp eftir eftir Tungmálmi ’92, ið nakrir av harðaru føroysku bólkunum tóku stig til í 1992. Fyrsta árið vóru tað eg og Torkil Olsen, ið vóru høvuðsfyriskiparar, men av tí, at tiltakið ikki bar seg fyrsta árið, og tí eg var farin upp í nevndina á Føroya Undirhaldstónleikarafelag, FUT, so valdu vit at lata FUT yvirtaka tiltakið, ið hesaferð varð hildið í Ítróttarhøllini á Hálsi.
Eg eigi allar framførslurnar á video og fari at leggja tær út komandi dagarnar. Vit byrja við fyrsta bólki á skránni: Lisa Sær Dupult.
Lisa Sær Dupult var ein av nýggju bólkunum, ið spældi seg á Tungmálmsskránna á showcase konsert í Djónastovu, bólkurin umboðaði harðrokkin og fekk heiðurin at byrja konsertina. Lisa Sær Dupult var mannað av Tróndi Bogasyni á rødd og ljómborðum, Mark Jiminez á gittar og rødd, Gunnar Restorff á bassi, Ólavi Debess á gittar og Trygva Restorff á trummum.
