vinnulív – NUDLAR

Denne lov gælder ikke for skippere

Hevur Annfinnur í Garðalíð formaðurin í Skipara- og navigatørfelagnum etið seym?
Ella er korruptiónin og mafiastøðan í samfelagnum bara so rótfest, at hann ikki fatar, hvat hann í roynd og veru sigur?

Í Sosialinum, ið vit øll fingu í postkassan mikudagin, er ein grein, ið fekk meg at stúrsa við.

Nývaldi formaðurin í skipara- og navigatørfelagnum harmast um, at hansara limir ikki longur eru fullkomiliga leysir av allari ábyrg, og í realitetinum – omanfyri lógina.

Hann breiðir sín vanvitsboðskap út fyri Føroya fólki, sum um tað var tað mest natúrliga í verðini, og hann fær ikki so frætt sum ein kritiskan spurning frá blaðmanninum.

Tað er eingin loyna, at umsitingin av føroyskari fiskivinnulóggávu mest hevur mint mest ein sunnudagsskúlalærara, ið noktar kúllunum at fáa eina stjørnu í bókina.

Tað hevur loyst seg at fiska við rækjutrolum inni í trolposunum á stongdum leiðum og annað líka groft, tí revsingin var so lítil í mun til vinningin. Tað tykist næstan, sum um man hevur kalkulera við bótum

Summi skip eru vorðin so gromm, at fólk í grannabygdini hava flutt gullfiskarnar úr vindeygunum, og søgur ganga um, at okkurt reiðarí hevur roynt at tryggja sær skipið móti omanlopið. Men Trygginin helt tað vera ov risikofult.

Hetta eru sjálvandi skemtisøgur, men tær vísa eisini, at fiskirán ikki verður tikið í serliga stórum álvara. Hetta er sum rúsdrekkakoyring var í 80’unum. Hetta hóast vit liva at fiskivinnu, og ránsveiða, umframt at vera ein hóttan móti stovnunum, eisini kann fáa avleiðingar fyri okkum sum land í altjóða handilssamstarvi.

Fyrstu ferð, at eitt mál um brot á fiskivinnulóggávuna hevur havt nakran nevnivert at siga, er í málinum um garnaskipið Anitu, og her var talan um ópopulerar útlendingar alíkavæl, so tað kostaði kanska ikki so nógv, at taka fiskiloyvið frá teimum.

Men hetta fall ikki í góða jørð hjá Annfinni Garðalíð. Hann ræðist, at reiðarí fara at halda skiparan til ábyrgds fyri ránsfiskiskap og lógarbrot, og at hetta kann føra til húsagang hjá skiparanum.

Lat okkum líka taka hatta umaftur: Skipara- og navigatørfelagið rópar varskó, tí vandi er fyri, at limir hjá teimum, ið hava brotið lógina, fáa revsing fyri hetta?

Hann sigur sambært Sosilainum:

“- Tað rætta hevði verið at tað verður ein greið avtala gjørd ímillum reiðaran og skiparan um, at skiparin ikki skal hefta persónliga, verður skipið tikið fyri ólógligan fiskiskap”

Hvørjari verð liva vit í, tá eitt fakfelag vil hava, at limirnir framhaldandi ótarnaðir skulu sleppa at bróta lógina?

Kanska enn meira ræðandi er, at blaðmaðurin, ið skrivaði greinina als ikki setur spurnartekin við úttalilsi.

Sjálvandi, skalt tú revsast og standa til ábyrgd, um tú brýtur lóggávuna. Tað er orsøkin til, at vit hava eina lóggávu.

Vanliga kalla vit hetta, at liva í einum rættarsamfelag. Okkara rættarskipan er bygd á almentfyribyrgjandi hugsjón, har vit hava lógir, ið gera, at tað ikki loysir seg at vera kriminellur, fyri at fólk á tann hótt vera eggja til ikki at verða kriminell.

Hví skuldi hetta ikki verið galdandi fyri skiparar eisini?

Nú kenni eg nógvar skiparar, og havi ofta hoyrt teir siga, at har kann bara vera ein skipari umborð. Skiparin bestemmar og hevur ábyrgd. Hetta er eitt heiðursstarv, og tað líkist svartasta ongum, at formaðurin fyri eitt heiðursfelag, sum Skipara- og navigatørfelagið, roynir at ómyndiggera sínar limir á hendan hátt. Sjálvandi skulu skiparar, ið bróta lógina standa til svars fyri ta!

Mest um í einum hjá-setningi nevnir formaðurin, at tá skip verða tikin fyri ólógligan fiskiskap, so er tað skiparin, ið fær bótina, men at vanligt er, at reiðaríið rindar bótina fyri skiparan.

Eg vil sanniliga vóna, at hetta verður inntøkuført hjá skiparunum, so hann rindar skatt av hesi eykaløn, ið hann fær frá reiðarínum.

Nei, tú tað nyttar einki at hava ein sheriff í Fiskimálaráðnum, um teir, ið hann umsitur eru omanfyri lógina.

Hanus Hansen, hví heldur tú, at vit revsa?

Øgilig øði á Hanusi Hansen í dag, Klaksvíksreiðarin skeldar í dag um revsingina, ið eitt av hansara skipum hevur fingið orsakað av ov nógvari hjáveiðu í makrelfiskiskapinum, skipið hevur tríggjar ferðir loyvdu nøgdina av sild, ja, eg skrivaði 3 ferðir! . Hann metur revsingina vera alt ov harða í mun til lógarbrotið. Eg haldi, at Hanus Hansen hevur misskilt okkara rættarskipan, um hann heldur, at revsingin skal kennast rímilig og akseptabul, og ikki fara ov langt uppum vinningin, ið man hevur av lógarbrotinum.

Eg skal siga beinanvegin, at eg ikki havi skil á fiskiskapi, gamaní, eg dugi væl at fanga síl, men eg havi ongantíð verið til skips, og tað eg veit um hjáveiðu, veit eg frá at hava spurt fólk.

Sum eg skilji, so fær man ov nógvan annan fisk, um man ikki er nærlagdur í hvussu man fiskar. Hetta hevur so tað avleiðing, at man yvirfiskar onnur fiskasløg, og hendan yvirfisking, má so takast av samlaðu kvotuni, tí annars fiska vit ov nógv sum tjóð og fáa trupulleikar við okkara fiskaríavtalum, og kunnu ikki kalla okkum burðardygg.

Av tí, at hetta er eitt rættiliga lætt lógarbrot at gera, og tí hetta kann hava sera stórar avleiðingar fyri okkum sum land, hevur man sett eina stranga revsing, har fiskiloyvið verður tikið frá skipum í eina tíð, um tey fremja hetta lógarbrotið.

Hetta skal noyða bátarnar at vísa størri nærlagni, og sostatt tryggja okkum, at vit sum tjóð ikki fáa trupulleikar við yvirfisking av ávísum sløgum. Hanus Hansen sigur við Vágaportalin, at heldur heldur hetta vera alt ov stóra revsing, kallar hetta dyggan smeit fyri peanuts. Hann sigur virðið á hjáveiðuna at vera 100.000 kr., og at hóskandi revsing hevði verið 100-300.000 kr. At hesin risareiðari, kallar ein fiskiskap, ið er 3 ferðir loyvda markið, fyri peanuts, vísir hvussu neyðugt tað er við einari strangari linju frá myndugleikunum.

Eg má bara staðfesta, at Hanus Hansen veit líka lítið um revsirætt, sum eg veit um fiskiskap. Vit revsa ikki fyri at fólk skulu fáa eina hóskandi hevnd fyri lógarbrot. Vit revsa, fyri at fólk ikki skulu gera lógarbrot. Eg eri vísur í, at Hanus Hansen og hansara menn, næstu ferð eru munandi meira nærlagdir, tá roynast skal eftir makreli, og hetta er tað, sum tað snýr seg um.

Eg havi áður skotið tað upp, og geri tað umaftur, lat hetta vera linjuna, tá tað snýr seg um ovurfisking av øllum slag.

Eldsálin Sofus Olsen

Sofus Olsen er ein eldsál, ið brennir fyri tí, ið honum dámar. Hetta hevur sent hann undir jørðina undir krígnum, givið honum frálík úrslit sum reiðari, givið honum álitissessir í fíggjarheiminum og nú hevur tað givið føroyingum Listasavnið á Sandi.

Sofus varð føddur á Sandi og búði har øll barnaárini. Ein part av barndóminum búði Sofus hjá ommu og abba sínum. Hetta var í grannahúsinum hjá Sands Listasavni. Sofus eigur hesi hús og sostatt eisini grundstykkið, ið listasavnið stendur á.

Sluppfiskiskapur

Konfirmeraður fór Sofus, sum dreingir flest til skips. Hann var sluppfiskimaður í fimm ár, inntil hann í 1935 fór á háskúla. Ætlanin var altíð, at hann skuldi við aftur sluppini, tá háskúlin var av. Men so var ikki, og hóast hann seinni bæði silgdi og fekst við reiðara virksemi, so var hetta endin á hansar lívið sum fiskimaður.

Til Danmarkar at lesa

Á háskúlanum sá Símun av Skarði gávurnar hjá unga manninum og spurdi hann, um hvørjar ætlanir hann hevði. Sofus segði, at hann skuldi aftur til vaðbeinið. Men hetta helt Símun av Skarði ikki. Hann segði, at um hann slapp at avgera tað, so skuldi Sofus til Danmarkar á preliminer skúla. Hetta var í 1936, og Sofus so gjørdi. Hann gekk á preliminer skúla í Høngí tvey ár, síðan fór hann á student somuleiðis í tvey ár.

Búskap í Århus

Í 1940 hevði Sofus fingið studentsprógv og skuldi undir víðari lestur. Áhugin var fyri søgu. Men ein vinmaður hansara á studentaskúlanum fór til Århus at lesa búskaparfrøði. Hesin greiddi Sofusi frá, at hetta var skilabesta útbúgvingin at fáa sær. Sofus lat seg yvirtala og fór við. Men tíðin í Århus gjørdist tó ikki long. Sofus sigur, at hann kendi næstan ongan í Århus. Har vóru ikki nøkur onnur av teimum, ið hann hevði lisið saman við, og allir føroyingarnir vóru í Keypmannahavn og lósu. Hann treivst tí als ikki har. Tá hann hevði lisið í ein mánað, avgjørdi hann at flyta. Hann fór til Keypmannahavnar, har hann var innskrivaður á universitetið at lesa til cand. polit.

Lestur undir krígnum

Hett vóru hendingarík ár í Keypmannahavn. Kríggji setti sín dám á tilveruna, og gerandisdagurin hjá Sofusi varð eisini nógv merktur av hesum. Sofus gjørdist partur av mótstøðurørsluni. Hann arbeiddi á tí ólógliga blaðnum Information. Har hann var hándlangari, sum hann sjálvur kallar tað. Hetta var skitið arbeiðið við at hjálpa við at duplikera bløð við trumlum og blekki. Eisini var nógv baks við, at fáa til handa neyðuga tilfarið. Arbeiðið við ólógligu bløðunum var týdningarmikið og tíðarkrevjandi arbeiði, men eisini sera vandamikið. Í desember 1943 varð ein av starvsfeløgunum hjá Sofusi tikin. Hann nevndi nøkur nøvn. Millum annað navnið á Sofusi. Sofus hevði júst verið til skrivliga próvtøku, men varð noyddur undir jørðina, áðrenn hann slapp upp til munnliga próvtøku. Hann sigur frá, at hann var sera keddur av hesum, tí hann hevði fyrireika seg til próvtøkuna og vildi ikki, at hetta arbeiðið skuldi fara til spillis. Tí valdi hann, at møta upp til munnilgu próvtøkuna, væl vitandi um, at nasistarnir kundu taka hann. Hann var gjøgnumbloyttur í sveitta, áðrenn próvtøkan var av. Men tað gekk væl, og hann slapp undir jørðina aftur uttan at verða tikin.

Hetta var í januar 1944, og Sofus fekk tí ikki gjørt meira við skúlan, fyrr enn kríggið var av.Í staðin nýtti alla sína tíð til arbeiðið við ólógligum bløðum

Heim til Føroyar

Aftan á kríggi brúkti Sofus fyrstu tíðina, til at halda fríð, áðrenn hann byrjaði aftur at lesa. Í 1949 var hann liðugur sum cand. polit. Hann skuldi nú velja sína lívsleið. Hann hugsaði eitt sindur um, at fara í starv í ministeriuminum í Danmark. Men Jóhann Djurhuus vildi hava hann at koma heim í eitt starv í búskapargrunninum. Sofus søkti starvið, men fekk tað ikki. Hann sigur orsøkina vera hansara politiska tilknýti, ið ikki var tað sama, sum tað hjá tí, ið skuldi seta starvið.

Stillaði upp fyri Tjóðveldisflokkin

Hann byrjaði í staðin hjá sakføraranum Leif Waagstein. Skrivstovan hevði nógv arbeiði innan vinnulívið, og Sofus var settur at arbeiða við hesum. Her treivst hann ikki serliga væl. So tá Erlendur Patursson í 1950 bað Sofus um at stilla upp fyri Tjóðveldisflokkin á fyrsta løgtingsvalinum, ið flokkurin stillaði upp til, var hann til dystin fús. Hann var sostatt við til at tryggja flokkinum, neyðugu atkvøðurnar til at fáa tvey umboð á ting. Um sama mundið fór hann í starv sum skrivari hjá Havnar Arbeiðsmannafelag. Hann røkti hetta starv til í 1954, tá han fór av landinum aftur.

Góðir dagar í Skotlandi

Sofus leitaði sær til Glasgow í Skotlandi. Hann kallar Glasgow eitt magiskt stað og hann hevur miklan alsk til Skotland enn í dag. Í Glasgow starvaðist hann í tvey ár hjá Scottish Cooperative Wholesale Society. Hann minnist hetta sum sínar bestu dagar. Hann vildi fegin halda fram í starvinum, og tey vildu eisini fegini hava, at hann varð verandi, men hann fekk ikki arbeiðsloyvið. Tí noyddist hann heim aftur. Nógv fremmandafólk kom til Bretlands í árunum eftir kríggið, so trupult var at fáa arbeiðsloyvið. Tað gjørdi heldur ikki støðuna betur, at Scottish Cooperative Wholesale Society stuðlaði Labour, og teir konservativu sótu í stjórn. Sofus hevur vitjað aftur í Skotlandi javnan. Hann leggur ikki skjól á, at hetta er eitt land, ið eigur eitt serligt pláss í hansara hjarta.

Silgdi við fiski

Heimaftur komin til Føroyar arbeiddi Sofus eitt sindur fyri D.P. Danielsen, og fekst við leyst og fast. Hann fór í 1957 til Aberdeen at royna eydnuna. Men treivst ongantíð veruliga har, so tá nakrir mánaðar vóru farnir fór hann aftur til Føroyar, at arbeiða fyri Samvinnufelagið og Fiskimannafelagið. Hann varð settur sum troubleshooter og fekst við fiskin frá útróðrinum í Grønlandi. Hann sigldi við farmaskipum niður til evropeiska marknaðin við fiskinum og hevði ábyrgd av at ansa eftir fiskinum, takað sær av trupulleikunum, um okkurt var áfatt við góðskuni og syrgja fyri, at eingin snýtti føroyska seljaran. Her var talan um túrar m.a. til støð sum Grikkaland, Napoli og Rom.

Reiðari í 40 ár

Í 1961 gjørdist hann reiðari á Havsøka. Hann segði hetta starv frá sær í 1967 og gjørdist reiðari á Pálli. Her byrjaði samstarvið við Demmus Hentze, ið átti skipið og var skipari á tí. Hetta samstarv helt í 32 ár, og hóast Pállur varð skiftur út við Hoyvíking, so hildu Sofus og Demmus fram við somu leiklutum. Sofus sigur, at Demmus gav honum fríar teymar. Hetta trivust teir báðir væl við. Hetta er kanska heldur ikki so løgið. Tí tey 40 árini Sofus fekst við reiðaravirksemið hevði hann ikki reyð tøl á einum einasta roknskapi. Hetta hóast tíðirnar og fiskiskapurin hava verið skiftandi.

Yrkið í fíggjarheiminum

Í 1963 varð Búskaparráðið sett á stovn, Sofus var við frá byrjan. Hann røkti henda álitissess fram til 1992. Í tíðarskeiðinum 1980-92 sat hann sum formaður í ráðnum.

Í árunum 1964-70 virkaði Sofus sum fiskaútflytari. Hann seldi fisk fyri nøkur skip, ið ikki vóru undir Fiskasøluni, hetta var eftir áheitan frá Løgmanni Hákuni Djurhus, ið bað hesi fiskiskip um at selja fiskin í felag. Hetta starv gavst Sofus við í 1970, tá táverandi stjórin í Føroya Banka bað hann um at koma í starv sum grannskoðari hjá bankanum. Hetta starv røkti Sofus fram til 1987, tá hann fór frá. Miðskeiðis í 80’árunum, royndi Sofus sum grannskoðari hjá bankanum at senda boð til Den Danske Bank, um at sum gongdin var, fór at verða galin endi, men Revisiónschefurin vildi ikki bera boðini víðari, greiður Sofus frá.

Áhugin fyri listini

Í 1961 keypti Sofus sín fyrsta málning, og hevur líka síðan hetta samlað list, serliga útvalda føroyska list. Áhugin fyri myndlistini kom síðst í fimti árunum. Hesa tíðin gekk hann inn í hús, har nógvir málningar hingu og hesir vaktu hansara ans. Um sama mundið gjørdist hann vinmaður við Nonnegaard, ið var stjóri í Føroya Banka. Nonnegaard hevði stóran áhuga í myndlist og hetta smittaði. Saman við Hanus við Høgadalsá, settu Sofus og Nonnegaard eina ávísa upphædd um mánaðin av til at keypa listaverk hjá útvaldum listamonnum, m.ø. Ingálvi av Ryeni. Teir deildu síðan listaverkini í millum sín.

Áhugan fyri myndlist hevði Sofus felags við konu sína Gunnhild, ið hann giftist við í 1965. Gunnhild hevði sjálv málað sum yngri, og í húsunum á Tinghúsvegnum vóru longu, tá Sofus flutti inn listaverk av málarum sum Waagstein og Mikines. Tey høvdu sostatt bæði nógva gleði av listini, ið tey samlaðu sær gjøgnum árini heilt upp til 1999, tá Gunhild andaðist.

Høg góðskukrøv

Sofus hevur eisini stóran áhuga í aðrari list, bæði tónlist og bókmentum. Hann er kendur fyri sínar onkuntíð heldur bersøgnu meiningar og setur høg góðskukrøv. Hetta hevur verið við til, at gera savnið hjá Sofusi, til ivaleyst tað mest forkunnuga og spennandi privata listasavnið í Føroyum.

Hetta er list, sum hann hevur savnað ígjøgnum eitt langt lív sum listasavnari. Við útvaldum listaverkum av m.ø. Samuel Joensen Mikines, Poul Horsdal, Elinborg Lützen, Jack Kampmann og Frimod Joensen umframt nógv listaverk av Ingálvi av Reyni.

Vinnuhúsið vil ávirka samfelagið

Nú er nærum eitt ár síðan at Vinnuhúsið flutti inn í snotiligu húsini í Smærugøtu. Húsini hava givið nakrar áhugaverdar møguleikar, ið kunnu fáa stóran týdning fyri føroyskt vinnulív og fyri Føroyar.

Í snotiligu hølunum í Smærugøtu hevur føroyska vinnulívið fingið neyðuga plássi til at vera við til at skumpa eitt sindur undir føroyska vinnulívsgrannsking. Vinnuhúsið hevur nýliga søkt eftir einum starvslesandi, ið skal sita í húsinum og arbeiða í eitt hálvt ár.

Jan Mortensen stjóri í Vinnuhúsinum sigur seg vóna, at hetta kann kveikja áhugan hjá hesum lesandi at gera serritgerð við støði í føroyskum vinnulívi. Eisini vónar Vinnuhúsið, at kunna geva fólki, ið skriva serritgerðir við støði í vinnulívinum møguleikar at sita í húsinum og arbeiða. Hetta er í trá við hugsanina um at fáa føroyska granskingin meira málrættaða.

Størri tilknýti

Betraðu hølisviðurskiftini hevur givið Vinnuhúsinum møguleika at halda allar fundir í egnum hølum, og hetta gevur á limafeløgunum størri tilknýtið til húsið og styrkir felagskapin. Fyrr vóru tey noydd, at halda størri fundir í leigaðum hølum, men hetta er nú broytt. Jan Mortensen heldur hetta vera sera týdningarmikið fyri eitt samtak sum vinnuhúsið.

Týdningarmikil viðleikari

Vinnuhúsið umboðar 16 arbeiðsgevarafeløg. Samstarvið hevur verið til síðan í 80’árunum, men alsamt fleiri feløg eru komin til. Síðan í seinnu helvt av 90’árunum hevur felagið profilerað seg meira málrættað sum felagseindin Vinnuhúsið og hevur í størri mun verið við til at seta dagskránna í samfelagskjakinum. Fyri hetta vóru tað mest einstøk mál samtakið viðmerkti. Men nú tekur Vinnuhúsið størri samfelagsligar spurningar upp og er ein týdningarmikil viðleikari í føroyskum samfelagsviðurskiftum. Jan Motensen sigur, at Vinnuhúsið sjálvandi vil hava ein leiklut í samfelagsskipanini. Tað er týdningarmikið fyri demokratiið, at vinnufeløg og fakfeløg luttaka í samfelagskjakinum og geva politisku skipanini eitt meira kvalifisera støðið at byggja sínar avgerðir á, sigur Jan Mortensen.

Hetta verður millum annað gjørt við at skipa fyri ráðstevnum sum t.d. Offshore Faroes 2006, ið verður hildin í hesum døgum.

Visión 2015

Í sambandi við Visión 2015 hevur Vinnuhúsið sett ein strategibólk, at gera frágreiðingar, ið kunnu vera við til at lýsa viðurskiftini og ávirka avgerðirnar. Bólkurin hevur gjørt frágreiðing við tilmælum um dynamik í kapitalvirkseminum, og seinasta mánaðin eru tvær frágreiðingar komnar um útbúgving og gransking. Tann seinna hesum var løgd fram í farnu viku, og hendan frágreiðing hyggur at, hvussu granskingarumhvørvið í Føroyum er skipað og kemur við tilmælum til broytingar.

Jan Mortensen vísir á, at skúlagongdin er ein sera týdningarmikil partur av menningini av arbeiðsorkuni í samfelagnum. Tí sær Vinnuhúsið tað, sum sína ábyrgd og í sínum áhuga at geva sítt íkast til kjakið um skúlaskipanina.

Tænastur skulu gerast betur

Hann sigur, at Vinnuhúsið, sum er, er nøgt við sín leiklut í samfelagnum. Vinnuhúsið livur av limagjaldinum hjá limafeløgunum, og hetta avmarkar í sær sjálvum virkseminum í at vaksa nógv meira. Men arbeitt verður alla tíðina við at gera tænasturnar til limirnar betur. Millum annað við at betra heimasíðuna og tær tænastur, ið verða veittar umvegis hana.

Í løtuni starvast 6 fólk í Vinnuhúsinum. Í mun til 2 fyrst í 90’árunum. Nýggju húsini gera arbeiðsumhvørvið betur og hetta ávirkar sjálvandi arbeiðslagið hjá okkum, ið starvst her, sigur Jan Mortensen, ið seinastu árini er vorðin almenna andlitið hjá føroyskum vinnulívi.

Rúni hevur samráðst fyri 100 milliardir

Rúni Bro Róin er 32 ára gamal úr Hoyvík. Hann hevur higartil luttikið í samráðingum fyri 100 milliardir. Í starvinum sum stjóri fyri íløgufígging hjá DONG situr Rúni, við ábyrgd fyri strategisku skipanini av einum av teimum størstu íløgufíggjarætlanunum í Danmark.

Eg hitti Rúna Bro Róin á høvuðsskrivstovuni hjá DONG í Hørsholm stutt uttanfyri Keypmannahavn. Hann var fryntligur og bjóðaði mær ein góðan bita á skrivstovuni hjá sær, meðan vit prátaðu um starvið sum Head Of Co í DONG, um fyritøkuna og um Rúna sjálvan. Hann leggur fyri við at siga, at hetta er hann, ið úttalar seg vegna Rúna ikki vegna DONG.

DONG er ein risafyritøka, ið hevur Norður Atlantshavið sum eitt av sínum fremstu arbeiðsøkjum, tí ynskir stjórin fyri íløgufígging sjálvandi ikki, at eitt prát við hann skal tolkast, sum almenni politikkurin hjá DONG.

Las økonomi

Rúni vaks upp í Hoyvík, gekk í Hoyvíkar skúla og fór síðan í student í Hoydølum. 20 ára gamal fór hann til Århus at lesa búskap.Her gekk sera væl. Á hvørjum ári sendir Århus Universitet seks fólk til Cranfield School Of Management í Onglandi at luttaka í eini eitt árs MBA útbúgving. Tú sleppur at taka tann kreativa helminingin av MBA’ini. Tann teoretiska partin fært tú góðskrivaðan fyri lesturin í Århus. Rúni søkti luttøku og varð valdur út av universitetinum at fara til London. Hetta hevur nógv at týða fyri starvsmøguleikar í summum londum, sigur Rúni.

Afturkomin til Århus gjørdi hann útbúgvingina í búskapi lidna innan fyri tey ætlaðu fimm árini.

Í starv hjá TDC

Eftir lokna útbúgving varð hann settur í starv hjá danska telerisanum TDC í Keypmannahavn. Har arbeiddi hann við búskaparligari greining. Men eftir hálvt annað ár hjá TDC, var hann vorðin deildarleiðari. Hann varð verðandi hjá TDC í fýra ár og fekk har royndir við at arbeiða við stórum íløguætlanum. Saman við DONG er TDC ein av teimum fyritøkunum við størstu íløgufíggjarætlaninini í Danmark.

Headhuntaður

Í 2001 kom fyrrverandi stjórin í danska fíggjarmálaráðnum Anders Eldrup í starv sum stjóri í DONG. Hetta hevði stórar umskipanir í fyritøkuni við sær. Í hesum sambandi varð leitað eftir best egnaðu fólkunum. DONG brúkar sokallaða headhunting, har teir velja best egnaðu fólkini til leys størv og bjóða teimum tey. Sum skilst stóð navnið hjá Rúna á listanum, og hann varð settur í starv við projektleiðslu. Hann fór sostatt úr einum starvið við beinleiðis leiðslu til eitt starv projektleiðslu. Hann gjørdist tó heilt skjótt deildarleiðari í DONG.

100 milliardir

Rúni Bro Róin er nú 32 ára gamal. Hann hevur higartil luttikið í samráðingum fyri 100 milliardir, nakrar av samráðingunum eru enn ikki endaliga gjøgnumførdar, men nógvar eru. Størsti einstaki sáttmálin hann hevur samráðst um, var áljóðandi 24 milliardir.. Eg spurdi hann, um peningur ikki missir sítt virði, tá man arbeiðir við so stórum upphæddum. Men tað helt hann ikki “Peningur fær bara ymisk virði. Um tú samráðist um ein sáttmála, sum er 24 milliardir, so hevur peningurin eitt virði, er sáttmálin um eina millión, hevur peningurin eitt annað virði, og tá eg komi til hús, hevur hann eitt heilt triðja virði.”, sigur Rúni. Hann heldur tó, at tað er áhugavert, tá tú samráðist um stóru sáttmálarnar, at tú kanst uttan himpr biðja 100-200 fólk koma til arbeiðis, ella fara út og keypa júst tann rætta serfrøðingin til onkra uppgávu.

Situr við samráðingarborðið

DONG byrjaði fyrst í 1980’unum sum danskt olju- og gassfelag, men virksemið er altsamt vaksið hesi árini, og við íløgum og yvirtøkum bæði í Danmark og í útlandinum er felagið, ið danski staturin eigur, vorðið ein risi, ið millum annað eigur stórar partar av danska elkervinum, stór olju- og gassøki í bæði donskum og útlendskum havøki, umframt nógv annað virksemi innan orku. Felagið hevur skrivstovur í Danmark, Noregi, Svørríki, Týskland, Hollandi og Stóra Bretlandi. Rúni spælir ein virknan leiklut í yvirtøkunum. Deildin hjá honum tekur sær av fíggjarliga partinum og av strategi. Rúni situr ofta sjálvur við samráðingarborðið, onkuntíð sum samráðingarleiðari, onkuntíð aftan fyri í øðrum leiklutum.

Rúni greiðir frá at munur er á hvussu langa tíð ymisku transaktiónirar taka. Her eru tíðarskeið frá einari viku og upp í trý ár. Starvið er altíð avbjóðandi, men størta avbjóðingin er ivaleyst at halda tann góða hugburðin, tá tú situr og samráðist á triðja ári.

Úr jólafrítíð til arbeiðis

Rúni arbeiðir nógv, kanska ov nógv viðgongur hann, og ferðin er altíð høg. Eg havi upplivað at verða kallaður til Danmarkar úr jólafrítíð í Føroyum, og at verða vaktur mitt um náttina, tí okkurt er áfatt. Men hinvegin kann hann halda ein frídag um hann hevur hug til tað. Í næstum fer hann t.d. tríggjar vikur til Brasilia at ferðast..

Karate gevur frið

Umframt starvið í DONG roynir hann at menna sín leiðsluførleika við at taka ein útbúgving innan leiðslu. Men alíkavæl sær hann nógv til vinfólkini og er í biograf upp fleiri ferðir um vikuna. Men hóast ferðin er høg, kennir hann ikki nógv til strongd. Hann greiðir frá, at lykilin til hetta er Karate. Tá hann flutti til Keypmannahavnar byrjaði hann at ganga til Karate á Nørrebrogade. Hann gongur nú tríggjar ferðir um vikuna í einum av teimum mest siðbundu karatefeløgunum í Danmark. Har fyrigongur alt á japanskum, tú situr lágt og bukkar fyri hvør øðrum. “Tá tú ert til Karate, noyðist tú at vera til staðar, um tú gongur og hugsar um okkurt annað, so er avrokningin kontant.”, sigur Rúni. Hetta hjálpir honum við at skapa javnvág í gerandisdegnum.

Donsk vinfólk

Rúni býr á Christianshavn eitt hanagleiv frá Norður Atlantsbryggjuni, og Bryggjarn er hansara samband við føroyska útisetasamfelagið. Flestu vinfólkini eru danir, og føroysku vinfólkini eru antin í Føroyum ella í Noregi. Men hann plagar onkuntíð at fara til tiltøk á Bryggjuni. T.d. hjálpti hann til, tá ólavsøkan varð hátíðarhildin. Hetta helt hann vera sera stuttligt. Hann heldur orsøkina vera, at hann læs í Århus og flutti síðan til Keypmannahavnar. Tá flutti hann frá teimum føroyingunum, ið hann kendi har.

Hann heldur annars sambandið við føroysku røturnar við at ferðast heim til Føroyar so ofta, ið til ber.

Áhugamál í Føroyum

DONG er eitt virkið við nógvum áhugamálum í Føroyum, og sum hevur Føroyar í sínum framtíðarætlanum. Men hetta er ikki eitt øki, ið Rúni fæst við til dagligt. Men honum dámar væl at arbeiða á einum virkið, ið hevur við Føroyar at gera, og hetta ger sjálvandi, at tað er møguligt, at hann í framtíðini fer at hava okkurt við Føroyar at gera.

Droymdi um hetta í 1.G

Rúni er í einum av hægstu størvunum í Danmark innan sítt øki, men hann heldur ikki, at hann er komin á mál enn. “Hetta er akkurát tað, ið eg droymdi um, tá eg gekk í 1.G. Men eg dugi at síggja nógvar avbjóðingar enn. Eg eri ikki bundin at Danmark, og heimurin er stórur.”, sigur hann. Men hann heldur, at enn eru nógvar spennandi avbjóðingar í DONG, millum annað størsta danska børsnoteringin nakrantíð, tá danski staturin fer at lata partabrøv í DONG til sølu.

Rúni ivast í, um hann nakrantíð flytir til Føroyar aftur. Hann sær ikki sum nú nakrar nóg spennandi yrkisligar avbjóðingar. Men samstundis, so er hann greiður yvir, at hetta kann broyta seg. Hann kennur nógv, ið hava sagt, at tey ongantíð flyta heim aftur, men síðan eru flutt heim og stórtrívast.

Tann Stóra Skinnúlpan

Sjónvarpslýsingar hava seinastu vikurnar bygt spenningin upp, heimsnavnið “Tann Stóra Skinnúlpan” skuldi á pallin á Summar Festivalinum, og hon var beinleiðis upphiting fyri Brian McFadden. Tað var eisini greitt, at tann stóra ikki kom einasmøll, hinar úlpurnar vóru við, og tær fóru at bjóða ektað playback.

Summarfestivalurin

Nógv troðkan var framman fyri pallin, tað vóru serliga tannáringar, summir av teimum vildu ivaleyst tryggja sær pláss til Brian McFadden konsertina, men eingin ivið var um, at hesa løtuna var tað Úlpan, sum var samrøðuevnið, herrópini “Úlpan! Úlpan!” rungaðu um festivaløkið longu áðrenn fyrsta úlpan kom á pallin.

Byrjanin av framførsluni var eitt sindur løgin, ein fyri og onnur eftir komu úlpurnar á pallin, tó vóru tær ljóðleysar inntil ein pannubandsúlpa settist á eina kondisúkklu, og súkklaði ljóði í gongd og við úlpudancetónleikinum brakandi úr hátalarunum, kom hon endiliga á pallin: “Tann Stóra Skinnúlpan”,og hon legði festivaløkið fyri sínar føtur.

Við herligum dansi og dansivinarligum tónleiki fingu Úlpurnar veruliga lív í fólkið, eina løtu mest, sum kókaði tað framman fyri pallin. Men so var tað av, og friður valdaði, úlpurnar vóru farnar aftur til Úlpuland.